Omgevingswet: Nieuwe regels voor melden van ongewone voorvallen

Wat is er veranderd?

Vroeger moest je als bedrijf elk incident melden. Nu hoef je alleen nog ‘ongewone voorvallen’ te melden. De wet omschrijft een ongewoon voorval als ‘een gebeurtenis die afwijkt van het normale verloop van een activiteit, en die significante nadelige gevolgen heeft of kan hebben voor de omgeving’.

Drempelverhoging

De wetgever heeft met ‘die significante nadelige gevolgen kunnen hebben’ de drempel voor de meldplicht verhoogd, waardoor niet ieder incident meer gemeld hoeft te worden. Wat precies significante nadelige gevolgen zijn, is nog niet helemaal duidelijk; dat zal in de toekomst door rechters worden bepaald. Deze drempelverhoging betekent direct ook dat de gevolgen van het niet melden een stuk zwaarder zijn geworden.

Zwaardere straffen

Als je een ongewoon voorval niet of te laat meldt, kun je flink in de problemen komen. De maximale straf is namelijk verhoogd van twee naar zes jaar gevangenisstraf. Ook de boetes zijn fors hoger: tot wel 10% van je jaaromzet!

Opzet snel aangenomen

Let op: de rechter neemt al snel aan dat je opzettelijk hebt gehandeld. Je hoeft niet eens te weten dat je de wet overtreedt. Alleen al het feit dat je iets doet of juist nalaat, kan genoeg zijn om van opzet te spreken.

In een recente uitspraak is een bedrijf schuldig bevonden aan het lozen van afvalstoffen in een nabijgelegen sloot. De economische politierechter oordeelde dat het bedrijf, als professionele inrichting, onvoldoende zorg heeft besteed aan het voorkomen van deze overtreding. Ondanks dat zorgvuldige afvalverwerking deel uitmaakt van de bedrijfscultuur, zijn er toch vervuilende stoffen in het water terechtgekomen. Het verweer van het bedrijf dat ze niet op de hoogte waren van de situatie, werd niet geaccepteerd.

Deze zaak onderstreept het belang van strikte naleving van milieuregels door grote bedrijven. Het toont aan dat onwetendheid geen excuus is en dat bedrijven verantwoordelijk worden gehouden voor hun impact op het milieu.

Wat betekent dit voor jouw bedrijf?

Deze nieuwe regels maken het extra belangrijk om je interne meldbeleid goed op orde te hebben. Stel jezelf de volgende vragen:

1. Weten mijn medewerkers wat een ongewoon voorval is?
2. Kunnen ze herkennen wanneer iets significante gevolgen voor de omgeving kan hebben?
3. Is iedereen op de hoogte van de meldplicht en de mogelijke gevolgen?

De dagelijkse praktijk

In veel bedrijven gebeuren dagelijks kleine storingen. Vaak worden die intern opgelost zonder dat iemand stilstaat bij mogelijke milieueffecten. Maar juist die ‘gewone’ storingen kunnen soms grote gevolgen hebben voor de omgeving. Het is dus belangrijk om alert te blijven.

Hoe kun je je beschermen?

Om problemen te voorkomen, is het verstandig om je meldbeleid grondig onder de loep te nemen. Zorg ervoor dat iedereen in je organisatie weet wat een ongewoon voorval is en hoe ze moeten handelen. Train je medewerkers om alert te zijn op mogelijke milieueffecten, ook bij ogenschijnlijk kleine storingen.

Door goed voorbereid te zijn, verklein je de kans op hoge boetes en andere nare gevolgen.