Let op risico’s met vakantiewerkers of jongeren

Extra aandacht in de RI&E

Jongeren zijn vaak enthousiast, maar nog onervaren. Zij signaleren gevaren en risico’s minder snel dan volwassenen. Een jeugdige werknemer vormt een groter gevaar op het gebied van arbeidsomstandigheden door het gebrek aan werkervaring. Door bijvoorbeeld het niet goed inschatten van gevaren.

Onder jongeren verstaan we iedereen jonger dan 18 jaar. Zijn er in jouw organisatie één of meerdere jeugdige collega’s (tijdelijk) aan de slag? Dan moet je in de RI&E aandacht schenken aan het volgende:

• de leeftijd van de jeugdigen;
• het opleidingsniveau van de jeugdige werknemer en de aan hem te geven voorlichting;
• de keuze en het gebruik van arbeidsmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen;
• de uitrusting en inrichting van de werkplek;
• het geheel van werkzaamheden in het bedrijf en de organisatie daarvan;
• de specifieke gevaren op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn die het werk meebrengt voor jeugdige werknemers. Dit door een gebrek aan werkervaring, het niet goed inschatten van gevaren, en mogelijk ook hun niet voltooide geestelijke of lichamelijke ontwikkeling;
• de aard, de mate en de duur van de blootstelling aan stoffen, middelen en omgevingsfactoren;
• de volledige lijst van stoffen, proces en werkzaamheden. Zoals opgenomen in de Europese Richtlijn 94/33/EEG over de bescherming van jongeren op het werk.
• de specifieke arbeidsgevaren waaraan de jeugdige werknemers zijn verbonden. Zodra dit uit de risico-inventarisatie en -evaluatie blijkt, stel je jeugdige werknemers in de gelegenheid om een arbeidsgezondheidskundig onderzoek te ondergaan (Arbobesluit artikel 1.38).
• het werken met gevaarlijke stoffen. Er geldt namelijk voor jeugdige werknemers een arbeidsverbod voor het werken met bepaalde categorieën gevaarlijke stoffen en biologische agentia (Arbobesluit artikel 4.105).

Andere relevante wetgeving rondom jeugdigen vind je terug in de Arbowet artikel 5 en Arbobesluit artikel 1.36.

De belangrijkste regels hebben we hieronder op een rijtje gezet:

Niet alle werkzaamheden zijn toegestaan

13- en 14-jarigen: mogen niet werken met machines en giftige stoffen, kranten bezorgen en achter de kassa staan. Ze mogen ook niet werken in een restaurant of café waar alcohol geserveerd wordt of meer dan 10 kilo tillen. Ook is toezicht van een volwassene vereist.

15-jarigen: mogen licht, niet industrieel werk doen. Werken in een productie/fabrieksomgeving mag niet. Zware spullen sjouwen, vrachtwagens lossen en achter de kassa werken mag nog steeds niet.

16- en 17-jarigen: mogen bijna elk soort werk doen. Behalve gevaarlijk werk, bijvoorbeeld werken met gevaarlijke stoffen of in een lawaaiige omgeving.

Pauzes en werktijden

Jeugdigen hebben recht op een pauze van 30 minuten als ze langer dan 4,5 uur op een dag werken. Voor 16- en 17-jarigen mogen dit ook twee pauzes van 15 minuten zijn.

Jeugdigen mogen niet onbeperkt werken. 13- en 14-jarigen mogen niet weken op zondag, in de vroege ochtend (voor 7 uur) en in de avond na 19 uur. Tijdens schooldagen mogen ze maximaal 2 uur werken. Tijdens vakanties mogen ze 7 uur per dag en maximaal 35 uur per week werken. Een jeugdige mag maximaal vier vakantieweken werken, waarvan drie aaneengesloten.

15-jarigen mogen maximaal zes vakantieweken per jaar werken, waarvan vier aaneengesloten. Ook werken op zondag is onder voorwaarden toegestaan.

16- en 17-jarigen mogen gemiddeld 40 uur en maximaal 45 uur per week werken. De tijd dat ze op school zijn telt ook mee als arbeidstijd. ’s Nachts werken, oproepdiensten draaien en overwerken is niet toegestaan. Daarnaast hebben 16- en 17-jarigen recht op extra rustdagen.

Toezicht van een volwassene

Een volwassene dient toezicht uit te oefenen op de arbeid van een jeugdige collega. De inhoud en de mate van het toezicht zijn afhankelijk van de gevaren die kunnen ontstaan (Arbobesluit artikel 1.37 en Arbobesluit artikel 4.106).

Goede voorbereiding is belangrijk

Werk volgen de richtlijnen en zorg ervoor dat jij en jouw jeugdige collega’s goed voorbereid zijn. Door goede informatie over de arbeidsomstandigheden en risico’s op de werkplek weten jeugdigen wat ze moeten verwachten.