PRISMA model

PRISMA is een afkorting van Prevention and Recovery Information System for Monitoring and Analysis. De PRISMA-methode is afkomstig uit de chemische sector en is gebaseerd op systeemdenken.

Het model

De PRISMA-methode brengt het ontstaan van een incident in beeld in de vorm van een oorzakenboom: het incident wordt onderzocht en je rangschikt de verzamelde feiten naar oorzaken, naar oorzaken achter die oorzaken en zo voort tot je uiteindelijk de basisoorzaken vindt.  

Vervolgens worden de oorzaken gecategoriseerd volgens de onderwerpen binnen het PRISMA-model: technische basisoorzaken (bijv. apparatuur), organisatorische basisoorzaken (bijv. kennisoverdracht), menselijke basisoorzaken (bijv. menselijk falen), werkgerelateerde basisoorzaken (bijv. risico’s inherent aan het werk) en overige basisoorzaken. Het uitgangspunt bij PRISMA is dat je de verbeteracties richt op de basisoorzaken. Doe je dat niet, dan doe je in feite aan symptoombestrijding.  

Stap 1: Prevention

Prevention staat voor het proactieve uitgangspunt om tijdig te leren van ongevallen en situaties. Op deze manier kun je die in de toekomst voorkomen.

Stap 2: Recovery

In het PRISMA-model wordt niet alleen gekeken naar faalfactoren bij incidenten, maar ook naar herstelfactoren (recovery): factoren die incidenten hebben voorkomen. Er is dan sprake van bijna-incidenten (of near misses).

Stap 3: Information System

Information System geeft de kwantitatieve en communicatieve insteek van PRISMA weer. Op basis van een opgebouwde databank probeert men trends in de aard van de basisoorzaken te ontdekken. De databank wordt opgebouwd met geclassificeerde basisoorzaken van meerdere incidenten.

Stap 4: Monitoring & Analysis

Het opbouwen van een databank biedt de mogelijkheid tot Monitoring en Analysis. Monitoring is de mate waarin oorzaken van bekende problemen succesvol worden beheerst door een organisatie. Onder Analysis verstaat men de tijdige signalering van mogelijke nieuwe problemen, door alert eventuele trends van relatief onbekende of onverwachte incidenten te volgen.

Toepassing op jouw organisatie

Werken met PRISMA kan tijdsintensief zijn, vereist opleiding en ervaring, maar kent een groot gebruiksgemak. Door het tijdsbeslag en de benodigde vaardigheden is de methode minder geschikt voor toepassing op middenkaderniveau. De codes en/of methodiek zijn in een database te integreren, waarmee PRISMA als statistische methodiek van toegevoegde waarde kan zijn ten opzichte van de andere besproken methodes.