Grondwateronttrekking: Wat je moet weten als bedrijf

Het verschil tussen melden en vergunnen

Sinds 1 september 2023 is er voor kleine grondwaterputten een meldingsplicht ingesteld. De meeste bedrijven zijn niet bekend met de exacte hoeveelheid grondwater die ze gebruiken, wat leidt tot onduidelijkheid en potentiële milieuschade. Met name als grondwaterprobleem in bebouwd gebied. Om het overzicht te bewaren en de grondwaterstanden te beschermen, is het cruciaal om te weten wanneer een melding volstaat of wanneer een vergunning vereist is. Hierbij geldt: voor onttrekkingen kleiner dan 10 m³ per uur is doorgaans alleen een melding nodig. Gaat je bedrijf daarboven? Dan heb je mogelijk een vergunningplicht.

In het verleden was er veel te doen om het begrip ‘hoogwaardige toepassing’. Of een toepassing als hoogwaardig wordt beschouwd, speelt geen rol meer in de beoordeling of een vergunning verleend wordt.

Industriële grondwateronttrekking

Als je bedrijf actief is in gebieden waar grondwater wordt onttrokken, is het essentieel om te begrijpen wat er van jou verwacht wordt. Dit betreft niet alleen de hoeveelheid onttrokken water, maar ook het type gebruik. Het onderscheid tussen industriële en niet-industriële onttrekking van grondwater is duidelijk. Industriële onttrekkingen zijn specifiek voor toepassingen binnen het bedrijfsproces. Dit betekent dat als je grondwater wilt gebruiken voor het produceren van goederen of het uitvoeren van bedrijfsprocessen, je te maken krijgt met specifieke regelgeving. Voor industriële grondwateronttrekking is in de meeste gevallen een omgevingsvergunning verplicht of een meldingsplicht. Maar niet elke vorm van grondwatergebruik wordt als industrieel beschouwd. Weet dus goed waar jouw activiteiten onder vallen!

Type grondwateronttrekkingen – In Nederland zetten 21 waterschappen zich in voor een gebalanceerd waterbeheer. Dit betekent dat je als bedrijf samenwerkt met deze instanties om te voldoen aan lokale regels en om verdroging tegen te gaan. De Omgevingswet geeft, volgens de Bijlage bij artikel 1.1 van deze wet, drie types grondwateronttrekkingen de volgende definities:

• Grondwater: water dat zich onder het bodemoppervlak in de verzadigde zone bevindt en dat in direct contact met de bodem of ondergrond staat.
• Infiltreren van water: in de bodem brengen van water, ter aanvulling van het grondwater, in samenhang met het onttrekken van grondwater.
• Onttrekken van grondwater: onttrekken van grondwater door middel van een onttrekkingsinrichting.

Voor wie gelden grondwateronttrekking regels?

Enkele definities zijn van belang met bijbehorende regels:

• Industriële toepassingen: Voor het onttrekken van grondwater voor industriële doeleinden, zoals het gebruik als koelwater of in de productie van voedingsmiddelen, zijn specifieke regels opgesteld. Het doel van het gebruik van het water (hoogwaardig of niet) is hierbij niet van belang. Deze staan beschreven in hoofdstuk 16 van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal).
• Openbare drinkwatervoorziening: Het onttrekken van grondwater door drinkwaterbedrijven valt ook onder strikte regelgeving. Deze activiteiten moeten voldoen aan de eisen die gesteld zijn in de Drinkwaterwet.
• Andere gevallen: Dit begrip sluit aan bij de Drinkwaterwet en omvat de productie en distributie van drinkwater door drinkwaterbedrijven. Voor het onttrekken van grondwater in andere gevallen, zoals voor irrigatie of sanering, kunnen de regels verschillen. Waterschappen stellen hiervoor vaak lokale of regionale regels op in de waterschapsverordening.

Antwoord op vragen uit de praktijk

1. Wat doen als we als bedrijf de grondwateronttrekking beëindigen en iemand anders (in de toekomst) de putten gaat gebruiken? Doe dan een verzoek om de tenaamstelling op de vergunning in te trekken. Je hoeft dan ook geen opgave meer te doen en word je niet meer aangeschreven. Bij het stopzetten van grote grondwateronttrekkingen wordt in sommige gevallen een meldingsplicht in de vergunning opgenomen. Dit om de overlast van verhoging van de grondwaterstand in de omgeving voor te zijn.
2. Moeten we elk jaar aangifte doen ook als er geen grondwater wordt onttrokken? Ja, aangifte moet altijd, dan geef je 0 m³ onttrekking op.
3. Wat te doen als wij niet eerder een melding- of vergunningplicht hebben gedaan voor de grondwateronttrekking? Check bij het Waterschap van jouw gemeente welke plicht je hebt voor de grondwateronttrekking. Ben je vergunningplichtig dan wordt de onttrekking stilgelegd tot dat de vergunningsprocedure is doorlopen.

Regels grondwateronttrekkingen via het Bal

In het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) staan algemene regels voor grondwateronttrekkingsactiviteiten. De regels voor wateronttrekkingsactiviteiten staan in de hoofdstukken 6 en 7 van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Deze beschrijven wanneer een vergunning nodig is en wanneer de specifieke zorgplicht geldt. Er zijn vergunningplichten vanuit het Rijk voor het onttrekken van grondwater. Het Rijk of de provincie verleent de vergunning. Lees hier de details voor welke categorieën een vergunning wel of niet nodig is. Het naleven van deze regelgeving is niet alleen belangrijk voor het milieu, maar ook voor de duurzaamheid van je bedrijfsvoering. Door verantwoord om te gaan met grondwater, draag je bij aan een duurzame toekomst en zorg je ervoor dat deze kostbare bron beschikbaar blijft voor toekomstige generaties. Het waterschap kan een vergunningplicht opnemen in de waterschapsverordening.

Bij de Brabantse waterschappen (Brabantse Delta, Waterschap De Dommel, Waterschap Aa en Maas) geldt een meldingplicht voor alle bestaande grondwater onttrekkingen (ongeacht voor particulieren of bedrijven) meer dan 10 m³ per uur. Deadline hierbij is melden vóór 1 september 2024 anders is er sprake van een illegale onttrekking.