PFAS – anno 2022 nog steeds regelmatig in het nieuws

Onderzoeksplicht

De laatste jaren zijn PFAS met name in de media gekomen doordat bouwend Nederland grote vertragingen opliep doordat grondverzet/hergebruik van PFAS-houdende grond niet of nauwelijks meer mogelijk was. Het eerste “Tijdelijke handelskader PFAS” (de zogeheten onderzoeksplicht bij grondverzet en ongeveer een 0-norm als grenswaarde) veroorzaakte deze ellende.

PFAS – Wat is het ook alweer?

PFAS (Poly- en perfluoralkylstoffen) zijn door de mens gemaakte chemische stoffen die niet van nature in het milieu voorkomen. Het gebruik van PFAS is zeer divers. Denk hierbij aan regenkleding, anti-aanbaklagen van pannen, blusmiddelen en bakpapier.

Kleine en grote risico’s

Nu vormt de toepassing van PFAS in een regenjas of in bakbapier niet gelijk risico’s. Bij dit soort toepassingen kunnen slechts zeer kleine hoeveelheden vrijkomen. Bij blus-, impregneer- of smeermiddelen is dit natuurlijk een ander verhaal. Deze stoffen komen veel makkelijker in het milieu terecht (emissies naar water, bodem en lucht). Ook rondom fabrieken waar gewerkt wordt met PFAS is de kans op emissies veel groter.

Langdurige blootstelling zorgt voor gezondheidsrisico’s (o.a. invloed op immuunsysteem en mogelijk kankerverwekkend). De emissies naar water, bodem en lucht kunnen leiden tot deze langdurige blootstelling (contactmogelijkheden en inname via drinkwater en voedsel).

Is er laatste tijd nog nieuws te melden over PFAS?

Jazeker, er zijn diverse ontwikkelingen op allerlei fronten:

• Medio juli 2021 is een traject voor een PFAS-verbod gestart (aanmelding Europees verbod bij Europees chemicaliënagentschap ECHA). In februari 2022 is, als onderdeel hiervan, door ECHA een voorstel ter consultatie voorgelegd met betrekking tot het verbod van PFAS in blusmiddelen.
• In december 2021 is het handelskader wederom geactualiseerd; eerder al (juli 2020) zijn de grenswaarden voor hergebruik verruimd.

PFAS-oplossingen

Door het opnemen van PFAS in bodemkwaliteitskaarten zijn er op lokaal niveau meer mogelijkheden gekomen voor afzet van PFAS-houdende grond. Reiniging van PFAS-grond staat inmiddels niet meer in de kinderschoenen. Door diverse verwerkers (en vaak in samenwerking met de grotere ingenieursbureaus en aannemers) nemen de hoeveelheid met PFAS verontreinigde grond en de technieken voor reiniging hiervoor toe.

De meeste grondbanken en erkende verwerkers mogen vergunningtechnisch inmiddels PFAS-houdende grond innemen. Hier was een hele tijd geen sprake van.