Werken met gevaarlijke stoffen? Soms blootstellingsonderzoek verplicht

Risico’s vaak onvoldoende in beeld

Uit de RI&E komt vaak naar voren dat een blootstellingsonderzoek gevaarlijke stoffen nodig is. Soms is ook een controle van de Arbeidsinspectie aanleiding om dit onderzoek op te pakken. Zo ook bij de gieterij Huisman Non-Ferro Metaal uit Nuenen. In 2022 nam de Arbeidsinspectie de hele branche onder de loep. Hieruit bleek dat er binnen de gieterijen over het algemeen te weinig aandacht is voor de risico’s van het werken met gevaarlijke stoffen. Binnen de branche pleitte men voor een algemene aanpak. CEO Kees Vermeulen van Huisman Non-Ferro Metaal wilde hier niet op wachten. Hij schakelde onze adviseur Stephan in voor het uitvoeren van het blootstellingsonderzoek gevaarlijke stoffen en het voorlichten van de medewerkers over de risico’s.

Onderzoek in stappen

Stephan: “BMD Advies werkt voor blootstellingsberekeningen met het programma Stoffenmanager. Dit is een modelleringsprogramma, waarmee je makkelijk het effect van gevaarlijke stoffen kunt berekenen. Hierdoor is op locatie meten – een meer arbeidsintensieve dus duurdere methode – vaak niet meer nodig. Voor stoffen die zich lastig laten modelleren blijft een meting op locatie natuurlijk wel een goed alternatief.”

Samen met Huismans preventiemedewerkers Max Aarts en Mark Verspaget doorliep Stephan de volgende (vaste) stappen:

• Inventariseren van de binnen het bedrijf aanwezige gevaarlijke stoffen;
• Opvragen van ontbrekende actuele veiligheidsinformatiebladen bij leveranciers;
• Invoeren van gevaarlijke stoffen in Stoffenmanager;
• Invoeren van procescondities in Stoffenmanager (onder welke condities worden stoffen gebruikt);

Stoffenmanager berekent door koppeling van de procescondities aan de gevaarlijke stof zelf de blootststelling en geeft aan of het veilig is om op die manier met die stof te werken. Stoffenmanager kijkt daarbij naar blootstelling in de ruimste zin van het woord, dus niet alleen naar inademingsblootstelling, maar ook naar blootstelling door contact met de huid.

Aan de hand van deze analyse zijn op basis van de arbeidshygiënische strategie een aantal maatregelen voorgesteld. Dus: welke bronmaatregelen zijn er mogelijk, welke collectieve en individuele maatregelen moet je dan nog getroffen treffen. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) zijn een ‘laatste redmiddel’. Meer over de arbeidshygiënische strategie leggen we uit in het artikel Gezonde en veilige werkomgeving met de arbeidshygiënische strategie . Het is mogelijk om een schadelijke stof door een minder schadelijk alternatief te vervangen. Ook het optimaliseren van de afzuigunits is een passende maatregel.

Toolboxmeeting werken met gevaarlijke stoffen

Bij de controle van de Arbeidsinspectie blijkt dat bij veel gieterijen de voorlichting over het werken met gevaarlijke stoffen tekortschoot. Daarom organiseerde Huisman Non-Ferro Metaal een Toolboxmeeting voor de medewerkers. “Daar werd echt de tijd voor genomen. De medewerkers waren geïnteresseerd in de achtergronden en de risico’s die bepaalde stoffen met zich meebrengen. Doordat we de nadruk legden op de ernstige gevolgen bij verkeerd gebruik, zijn ze zich bewuster geworden van de risico’s”, aldus Stephan.

Een continu proces

De Arbeidsinspectie was al met al zeer tevreden met de voortvarende aanpak van de Brabantse gieterij. Toch zit de taak van onze adviseur er nog niet op: “Gaandeweg bleek dat de RI&E toe is aan een actualisatie. Ook dat pak ik samen met de preventiemedewerkers aan. Mijn taak is vooral het begeleiden van het bedrijf; een soort training on-the-job. Zo kan Huisman Non-Ferro Metaal in de toekomst meer in eigen beheer doen. Werken aan veiligheid blijft immers een continu proces.”